Tương tự như những nhà khoa học vĩ đại khác, Feynman sẵn lòng chia sẻ những điều kỳ diệu của các định luật của tự nhiên với các đồng nghiệp và bất kỳ ai. Niềm đam mê tri thức của Feynman được miêu tả một cách rõ ràng và cụ thể nhất trong cuốn sách Niềm vui khám phá mà các bạn đang cầm trên tay. Đó là một tập hợp những bài phát biểu ngắn của ông, ngoại trừ một bài, còn thì hầụ hết đều đã được công bố. Cách tốt nhất để đánh giá đúng về Feynman đó là đọc cuốn sách này, qua đó bạn sẽ được tiếp cận rất nhiều chủ đề mà Feynman suy nghĩ và diễn giải một cách thấu đáo và đầy quyến rũ. Ở đó, các chủ đề không chi giới hạn ở vật lý (mà giảng dạy nó không ai có thể vượt qua được ông) mà cả tôn giáo, triết học, và những trò lố lăng trên sân khấu học thuật, và cả tương lai của máy vi tính cũng như công nghệ nano mà ông là người đi tiên phong. Sự khiêm tốn và niềm vui trong khoa học, tương lai của khoa học, của nền văn minh nhân loại, thế giới quan của những nhà khoa học mới và những góc khuất dẫn đến thảm họa tàu con thoi Challenger với những bài tường thuật được đăng trên trang nhất đã làm cho cái tên “Feynman” trở thành từ cửa miệng.

Tôi có một anh bạn là nghệ sĩ. Đôi khi anh ấy có những nhận định mà tôi không mấy đồng tình. Một lần, khi cầm trên tay một bông hoa, anh ấy nói: Xem này, bông hoa mới đẹp làm sao!” . Trong thâm tâm tôi cũng cảm nhận như vậy. Nhưng rồi anh lại nói tiếp: “ cậu xem này, là một nghệ sĩ, mình nhận thấy bông hoa này mới đẹp làm sao. Còn cậu, vì là một nhà khoa học  nên cứ thích mổ xẻ mọi thứ và làm cho nó trở nên xấu xí đi”. Tôi thấy bạn mình hơi thiển cận là vì trước tôi tin rằng ai cũng có thể cảm nhận được  vẻ đẹp của bông hoa như anh ấy, kể cả tôi mặc dù có thể không có óc thẩm mỹ nhưng anh ấy.  Không những thế tôi còn cảm nhận được thấy nhiều hơn những gì anh ấy có thể cảm nhận được. Tôi có thể hình dung ra các tế bảo hay những phản ứng phức tạp bên trong bông hoa với vẻ đẹp của riêng nó. Tôi muốn nói rằng vẻ đẹp ở kích thước cỡ một xentimet mà ta thường thấy, nó còn ẩn chứa môt vẻ đẹp bên trong cấu trức nội tại với kích thước nhỏ hơn rất nhiều lần.  Tương tự, qua trình tạo nên màu sắc của bông hoa để thu hút côn trùng đến thụ phấn cũng rất thú vị. Điều đó có nghĩa là con trùng cũng có thể nhận biết màu sắc. Việc này làm nảy sinh câu hỏi: Liệu khả năng cảm thụ thẩm mỹ này còn tồn tại ở những loài cấp thấp hơn không? Nếu có thì vì sao? Tại sao những câu hỏi thú vị đó nói lên răng tri thức khoa học là chất xúc tác để gia tăng sự kích thích và trí to mò hay những thắc mặc về bông hoa. Nó có tác dụng làm tăng thêm chứ tôi chẳng thể lý giải vì sao mà khoa học có thể có tác dụng ngược lại.

Được ngưỡng mộ trong suốt cuộc đời và được tôn kính ngay cả khi không còn có mặt trên thế gian này, Feynman luôn là kho tri thức cho tất cả mọi người trên mọi nèo đường cuộc sống. Cuốn sách đã miêu tả một cách rõ ràng niềm đam mê tri thức của ông trên nhiều lĩnh vực: vật lý, triết học, sân khấu, vi tính. Qua đó giúp bạn đọc hiểu hơn về con người của Feynman như ông vốn thế, luôn đùa giỡn với những ý tưởng nhưng lại luôn nghiêm túc với những mà ông coi là  quan trọng. Cũng qua những tài liệu đó giúp bạn đọc hiểu vì sao ông là nhà khoa học được ngưỡng mộ trong suốt cuộc đời và được tôn kính ngay cả khi không còn có mặt trên thế gian này.

Thông tin tác giả:

RICHARD PHILLIPS FEYNMAN sinh ra tại Brooklyn (New York) năm 1918 trong một gia đinh Do Thái. Richard Feynman tốt nghiệp Học viện kỹ thuật Massachusetts (MIT) vào năm 1939, bảo vệ bằng tiến sỹ tại Đại học Princeton dưới sự hướng dãn của John Wheeler vào năm 1942. Ngay sau đó, ông bị lôi kéo vào dựán Manhattan. Ở đó, ông nổi tiếng về tính cách cởi mở và hài hước. Tại phòng thí nghiệm Los Alamos, ông rất thích phá các hệ thống bảo mật, và ông trở thành một nhà vật lý khác thường: trờ thành người đóng góp chủ yếu cho lý thuyết bom nguyên tử. Thói quen liên tục tìm tòi khám phá của Feynman về thế giới chính là gốc rễ của con người ông. Nó không chỉ là cái máy làm nên các thành công khoa học mà còn dắt ông đến rất nhiêu khám phá kỳ thú ví như giải mã những chữ tượng hình của người Maya. Sau dự án Manhattan, Feynman làm việc cho Đại học Cornell một thời gian trước khi chuyển đến làm việc lâu dài cho Học viện kỹ thuật California (Caltech), ông không chỉ là một nhà khoa học thiên tài mà còn là một nhà sư phạm tuyệt đỉnh, ông giảng giải các vấn đễ vật lý phức tạp cho hầu hết mọi người đều có thể hiểu được.

Đánh giá